کاملترین مجموعه فرهنگ لغت کوچه بازاری فارسی قسمت پانزدهم

استکانی زدن-می‌خوارگی اندکی کردن

آب پاکی روی دست کسی ریختن-کسی را کاملن ناامید کردن

بیلاخ نشان دادن-حرف طرف را باور نکردن-شیشکی بستن

تفنگ انداختن-تیراندازی با تفنگ

انگشت زدن-انگشت در چیزی فرو بردن-امضاء کردن با اثر انگشت
چانه کردن-تقسیم کردن خمیر نان به گلوله های مساوی

دل به دل راه داشتن-احساس متقابل داشتن

آزگار(زمان دراز)

دست کردن-دست فرو بردن

دَم کرده-پر رطوبت-باد کرده
چاخان بازی-حقه بازی-چرب زبانی-دروغ بافی
پا روی دم سگ گذاشتن-خشم شخص پستی را برانگیختن
تیر در کردن-تیراندازی کردن

دست به سر و روی کسی کشیدن-کسی را نوازش کردن-کسی را اندکی آرایش کردن

پخته-با تجربه-دنیا دیده

درز گرفته-کوتاه کرده
آمد کردن(رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته)

پیش کسوت-کسی که سابقه اش بیش تر از دیگران است

تُف کار-بچه باز

چلو-برنج آب کشیده

تو زدن-حرف خود را پس گرفتن-از تصمیمی منصرف شدن

دیوار کوتاه-کنایه از زبونی و ناتوانی

رنگ به رنگ شدن-از خجالت یا خشم سرخ و زرد و سفید شدن

جز و وز-اظهار عجز و ناراحتی-شرح غم و اندوه-صدای سوختن چیزی

دو لا-دو لایه-دو تا-خمیده

زیش ریش-تار تار-از هم جدا شده

در تاریکی رقصیدن-در غیبت کسی رجز خواندن و ادعای بی خود کردن
حساب ماست بندان یزد-حساب ساختگی

چیز سرش بشو-آدم چیز فهم
حَب-قرص

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر

 

خدا-بسیار زیاد-فراوان

پا به پا شدن-تردید داشتن

دندان طمع از چیزی کشیدن-از چیزی چشم پوشیدن-دست کشیدن-رها کردن

جیغ کشیدن-نگا. جیغ زدن

چنار عباس علی-متلک بد

پایان نامه-رساله ی پایان تحصیل

ریغ-مواد درون امعا و احشا

راه و چاه را شناختن-دشواری های کار و زندگی را شناختن
رج کردن-رج بستن

 

 

بغداد آباد-شکم سیر

جَلَب-حقه باز-موذی-تقلبی-زن نا به کار

خلیلی-نوعی غل و زنجیر-نوعی انگور

این دنده آن دنده شدن(این پهلو آن پهلو شدن)

پف زدن-ورم کردن-بالا آمدن

بساط در آوردن-الم شنگه راه انداختن-رسوایی به بار آوردن

خاصه خرجی کردن-استثتا کذاشتن-تبعیض قایل شدن

دیوان بلخ-جای بی انصافی و ستم رانی

ریز ریز کردن-کاملن خرد و کوچک کردن

 

چشم و دل پاک-کسی که به دیده ی بد به ناموس دیگران نگاه نکند

چرخ کسی را چنبر کردن-به اصرار کسی را به کار واداشتن-پیله کردن

دست پیش را گرفتن-خود را محق وانمود کردن

زورکی-از روی بی میلی-تصنعی

دو رو-لباسی که از هر دو طرف می توان آن را پوشید-آدم غیر صمیمی و فرصت طلب

برادر زاده-فرزند برادر

پُر-لبریز-کامل-سیر-زیاد

آفتاب‌رو(جایی که آفتاب بر آن بتابد)
راسته کردن-حساب گِرد کردن اعداد

خود را به ناخوشی زدن-تمارض کردن

چشم و گوش کسی را باز کردن-کسی را با مسایل اجتماعی آشنا کردن

بی ریش-ناجوانمرد-نامرد

 
جنگ زرگری-دعوای دروغین-جنگ مصلحتی
 

دل و جگر زلیخا-تکه تکه-پاره پاره

 

تر و فرز-چست و چابک
خاکروبه ای-سپور-آشغالی

 
زیاده روی کردن-اسراف کردن-افراط کردن

پیشت-آوازی برای راندن گربه

باج به شغال دادن-به شخصی پست رشوه دادن
تَپوک-ضربه ی دست یا پا
تن به کار دادن-زیر بار کار و مسئولیت رفتن-برای کار آماده شدن

بوق کسی را زدن-از مقام افتادن-از دور خارج شدن

پرت شدن حواس-از موضوع دور افتادن

خواب گرد-کسی که در خواب راه می رود

دل داشتن-جرات داشتن-دلیر بودن

خاکشیر نبات به حلق کسی کزدن-لطف و محبت بیش از اندازه به کسی کردن

خوش ریخت-دارای هیکل برازنده

به پیر و پیغمبر قسم خوردن-سوگند بسیار یاد کردن

چای خانه-محلی که وسایل چای را در آن جا می گذارند-قهوه خانه

 

 

از ریش برداشتن، روی سبیل گذاشتن(کار غیرمنطقی و بی‌نتیجه کردن)

جوش خوردن-لحیم شدن-به هم پیوستن-معاشرت کردن با دیگران

تا کش به کشمش می خوره-هنوز چیزی نشده-سر کوچک ترین بهانه

از زبان افتادن(لال شدن)

رانندگی-فن راندن وسایط نقلیه-اصول و قواعد راندن

خرپا کوب-کسی که کارش ساختن خرپا است

حهاز-کشتی بزرگ

 

بستن کسی به دم خود-همیشه کسی را همراه داشتن

اسب چپ با همدیگر بستن-با هم کینه و دشمنی داشتن

 

دست کم گرفتن-کم بها دادن-اهمیت ندادن-حقیر شمردن

توپ بستن به مال-حیف و میل کردن مال-ولخرجی کردن

دست دراز کردن-به حریم و حقوق دیگران تجاوز کردن
آهو چشم-معشوق-شاهد

 
خدا به سر شاهده-خدا بالای سر شاهد است

دل قرصی دادن-اطمینان خاطر دادن

راحتی-دمپایی
زبان گیره-وسیله ای که پزشک با آن زبان بیمار را هنگام معاینه گرفته و نگاه می دارد

دهنه سرخود-بی بند و بار

 

جا خالی دادن-در بازی هایی مانند والیبال و فوتبال توپ را به جایی انداختن که دست یازیگر حریف به آن نرسد

خدا حافظ-به درود-در پناه خدا-خدا نگهدار

چشه ؟-او را چه شده ؟

زبان درازی کردن-با گستاخی و بی ادبی خارج از حد خود سخن گفتن

پا به راه-سر به راه-آدم اهل و درست و حسابی

از خدا خواستن(در برابر پیشنهاد یا کاری قرار گرفتن که خود شخص در آرزویش بوده است)

خواب آور-مخدر-بی هوش کننده

چل و چو انداختن-منتشر کردن شایعه
رد کردن-برگردانیدن-پس دادن-رفوزه کردن-از سر باز کردن-پنهانی دادن-پنهانی عبور دادن

از ترس مار توی دهان اژدها رفتن(از باران به ناودان پناه آوردن)

در کردن-بیرون کردن-کم کردن-الک کردن

چوب حراج چیزی را زدن-در برابر تاراج و غارت قرار دادن

از خشت افتادن-بدنیا آمدن

ز ِله-ستوه-عجز

پیش کرایه-کرایه ای که در مبدا پرداخت می شود

رای دادن-نظر دادن به انتخاب چیزی یا کسی

 

زبان مادر شوهر-نوعی گیاه خار داراز تیره ی کاکتوس

بالا آوردن-استفراغ کردن

چهار چشمی پاییدن-با دقت مواظب بودن

 

 

دوا درمان-مداوا-معالجه

پدر مادر دار-نجیب-اصیل-آبرومند و خوب

تور انداختن کسی-گیر آوردن کسی علیرغم میل او

چشم و گوش باز-کسی که همه چیز را می فهمد-آگاه و با تجربه

حظ کردن-لذت بردن
زخمه-ضربه ای که برای نواختن به تار می زنند.

ترک هوا شکستن-کاهش یافتن شدت سرما

تپیدن-به زور و با پر رویی وارد جایی شدن

چنگلوک-مچاله شده-درهم و برهم-بی قواره

چشم خوردن-نظر خوردن

با هم خواندن-تطبیق کردن-هماهنگ بودن

خون جگر خوردن-رنج بسیار کشیدن-غم فراوان خوردن
آیه‌ی یاس(آن که بدبینی را به کمال می‌رساند)
ریش تراش-دستگاهی دارای تیغ برای تراشیدن ریش

چک و چیل-لب و لوچه

چشم به هم زدن-زمان بسیار کوتاه-یک آن

بی تفاوت-بی اعتنا

خاک پای کسی بودن-ذلیل کسی بودن-مرید کسی بودن

زبان گیره-وسیله ای که پزشک با آن زبان بیمار را هنگام معاینه گرفته و نگاه می دارد

دل کسی آمدن-دل آمدن
خوشا به حال ماهی-خیلی تشنه ام

 

پِق-صدای خنده ی ناگهانی

 

زهره آب شدن-سخت وحشت کردن-از وحشت به حال مرگ افتادن

جنگل مولا-جایی بی نطم و ترتیب-شهر بی قانون

جفت و جلا-تکاپو و تلاش-دوز و کلک

 

راحت کردن-کشتن

 

چرند گفتن-نگا. چرند بافتن
بند زدن-به یکدیگر وصل کردن-به هم چسباندن
بیدار خوابی-خواب سبک-بیدار شدن پیاپی

 
پیش پای کسی-لحظه ای پیش از آمدن کسی

 
خواهر کسی را گاییدن-دخل کسی را آوردن-کلک کسی را کندن

در کردن-شلیک کردن-خالی کردن

دست علی به همراه-علی یارت باد

اصلاح-تراشیدن ریش و آرایش موی سر نزد مردان

از تک و تا نینداختن خود(از رو نرفتن، جا نزدن، خود را نباختن)

خودم جا، خرم جا-تکیه کلام کسانی که همه چیز را از دریچه ی منافع شخصی می بینند. من که دارم گور پدر بقیه

چاک دادن-شکافتن-پاره کردن

خیر ندیده-نفرینی است به معنی امیدوارم خیر نبیند

به محضِ-به مجرد ِ-همان وقت که

تق و لق-بی رونق-کاسد-بی مشتری

تِر زدن-خراب کردن کار

آمد-فرخندگی-خوش‌قدمی

از زیر بته عمل آمدن-خانواده و اصل و نسبی نداشتن

پشت پا زدن به چیزی-چشم پوشی کردن از چیزی

پی جوری کردن-پی جویی کردن-دنبال نمودن
از کسی کشیدن-از کسی رنج کشیدن

جان کسی به نانش بسته بودن-بسیار خسیس بودن که حاضر باشد جان بدهد نان ندهد

خانه به دوش-بی خانمان-آواره

حرف روی حرف کسی آوزدن-برخلاف حرف کسی چیزی گفتن-با حرف کسی مخالفت کردن

 

تف مالی-سرسری شستن و اندکی آب زدن-هنگام بوسیدن-آب دهان و لب ها را به صورت کسی زدن

زهر چشم-نگاه خشم آلود

روی داریه ریختن-رسوا و بی آبرو کردن-برملا کردن-آشکار کردن

دور پرواز-پرواز کننده تا فاصله های بسیار

رنگ گذاشتن و رنگ برداشتن-رنگ به رنگ شدن
خانه خراب کردن-بدبخت کردن-بی چیز کردن

 

دود چیزی تو چشم کسی رفتن-سودش به کسی و زیانش به دیگری زسیدن

روز مبادا-روز سختی و پریشانی

آماده‌باش-حالت آماده بودن برای رویارویی با خطر

جان به لب رسانیدن-صبر و طاقت کسی را تمام کردن

آدم بی‌خود(بی‌شخصیت و بی‌معنی)

تخم لق شکستن-فرصت دادن-رو دادن-کسی را به طمع انداختن

جلز و ولز-سوز و گداز

دنده ی کسی خاریدن-میل به کتک خوردن داشتن-کرم داشتن-تن کسی خاریدن

اشکنک سرشکنک داشتن(با خطر همراه بودن)

از پیش بردن(با موفقیت انجام دادن)

تخت قاپو کردن-چادر نشینان را در جایی ساکن کردن

انگشت عسلی به‌دیوار کشیدن-هنگامه بر پا کردن-مردم را متوجه‌ی جایی کردن

خوردن حرف-نگا. حرف را خوردن

آدم استخوان‌دار(کسی که اراده و پشتکار دارد)
 

 

 

 

رو به قبله بودن-در خال مرگ بودن

چرند گو-یاوه گو

جاده صلف کن-کسی که موانع را از سر راه بر می دارد-آلت دست

بند زدن-به یکدیگر وصل کردن-به هم چسباندن

جای کسی را خالی کردن-در جایی از کسی یاد کردن و آرزو کردن که کاش می بود

زیر جلی-پنهانی-آهسته

درمالی-مالیدن آتش روی حقه ی وافور برای کشیدن بقایای تریاک

تیغ زن-کلاه بردار-گوش بر

 

به خانه ی بخت رفتن-شوهر کردن

اما-اشکال‌تراشی-ایجاد شبهه

دکان و دستگاه به هم زدن-سر و سامان یافتن-قدرت و ثروت پیدا کردن

تشر تو شور کردن-هرت و پورت کردن

ز ِق زدن-نق نق کردن بچه که مقدمه ی فریادهای و گریه های بعدی است

تیپ یکدیگر زدن-با هم دعوا کردن

بالا غیرتا-از راه جوانمردی و گذشت

روغن زرد-روغن حیوانی

رشوه گیر-رشوه خوار

پشت خاک انداز-بسیار کم-به اندازه ی پشت خاک انداز

جل و پلاس-اثاثیه ی ناچیز و کم بها

حق دادن-تایید کردن

بی معنی- بیخود

آنجا رفتن که عرب نی انداخت-به جایی دور و بی‌بازگشت رفتن

از شوخی گذشته-حالا برسیم به مطالب جدی

چشم و چراغ-شخص مورد علاقه-محبوب
بازوبند-نواری که به نشانه ی معینی بر بازو می بندند
الف کوفی(چیز کج، آلت تناسلی)

 

 

تاب برداشتن-خم شدن-شکم دادن-لوچ شدن چشم

ادب شدن(فهمیدن، با تنبیه عاقل شدن، تجربه آموختن، آدم شدن)

چُش گفتن-جلوگیری کردن-مانع شدن

از تو به‌خیر و از ما به‌سلامت(ما را از این پس با یکدیگر کاری نیست)

رسوخ کردن-در دل اثر کردن-رخنه و نفوذ کردن

حاج بادام-گونه ای شیرینی از آرد و بادام و شکر

تخم لق شکستن-فرصت دادن-رو دادن-کسی را به طمع انداختن

جیب بر-دزدی که در جیب دیگران دست می برد

جز و ولز-نگا. جز و وز

انسان بودن(شریف و درست بودن)

ته دیگ-برنج برشته شده و چسبیده به ته دیگ و یا چیزی که زیر برنج در ته دیگ بگذارند

رشته برشته-حرف های بی هوده و بی معنی

تاخت زدن-عوض کردن چیزی با چیزی

چوروک-چین و شکن

حکم حکم نادر و مرگ مفاجا-حکم صد در صد لازم الاجرا

بغ کردن-چهره درهم کشیدن-ترشرو شدن

از این شاخ به آن شاخ پریدن(دائمن از موضوع منحرف شدن و به مطالب فرعی پرداختن)

 

زد و خورد-کتک کاری-دعوا و مرافعه

پایانه-ترمینال-نقطه ای که یک داده وارد دستگاه می شود و یا از آن خارج می شود

دیوان بلخ-جای بی انصافی و ستم رانی

بد شگون-شوم-بد اختر-بد یمن

آفتاب گز کردن(ولگردی کردن)

به غوره مویز شدن-آموزش ندیده و بی تجربه ادعا داشتن

تکان خوردن-ناگهان ترسیدن-جاخوردن-از جا حرکت کردن

دندان پر کردن-ترمیم دندان آسیب دیده
ابرو نازک کردن(ابرو تنگ کردن)

از زبان افتادن-لال شدن

آیینه‌ی اسکندری-آفتاب

خاک پاک-زادگاه

تازه داماد-پسری که تازه ازدواج کرده است

خیرات کردن-چیزی را

زانویی-زانو

استخوان خرد (نرم) کردن(با رنج و زحمت بسیار چیزی به‌دست آوردن، دود چراغ خوردن)

خُل و چل-مثل دیوانه ها-ساده لوح

دماغ-حال و حوصله-رغبت-علاقه-کبر و خودپسندی-مُف-خلط بینی

خاک عالم-تکیه کلامی برای اظهار تعجب و شرمندگی و ناراحتی
دم به ساعت-هر ساعت-هر لحظه

آسیاب‌گردان-کسی که به‌خوبی از عهده‌ی کارها بر می‌آید

تو دار-راز نگهدار

جان کسی را به لب آوردن-سخت آزار دادن-به کسی انتظار دراز دادن

به نعل و به میخ زدن-دو جانبه رفتار کردن-نه سیخ بسوزد نه کباب

ادب کردن(با تنبیه آموختن، آدم کردن)

زاییدن زیر کاری-کاری را به دلیل دشواری به پایان نرساندن

آتشِ بسته(طلا)

از خاک برداشتن(کسی را نواختن و به جایی رساندن)

بر پا-سرپا-استوار-بلند شوید !

دریده-وقیح-بی شرم-پر رو

ریز بین-نکته سنج-بسیار دقیق-باریک بین

 

 

جای دشمن-کنایه از نشیمنگاه-ماتحت
 

رودل کردن-به سنگینی معده دچار شدن

 

بر گرده ی کسی سوار شدن-کسی را زیر فرمان خود آوردن

حساب تراشیدن-خرج درآوردن-حساب غیر واقعی نشان دادن

تو در تو- تو به تو

به کوری چشم کسی-بر خلاف میل کسی

انگشت بر حرف نهادن(ایراد گرفتن، نکته‌گیری کردن، اعتراض کردن)

از هفت دولت آزاد بودن(شاد و آزاد بدون نگرانی از قضاوت دیگران زندگی کردن)