علل روانی-عاطفی سرقت رایانه­ ای:پایان نامه سرقت در فضای سايبری

علل و انگیزه­های روانی-عاطفی

انگیزه‌ی افرادی که به سرقت رایانه­ای دست می‌زنند مختلف است، اما به ندرت انگیزه‌ی جدیدی دیده می‌شود. انگیزه‌های مختلفی موجب سرقت می­شود که واضح‌ترین آن‌ها طمع‌، حرص‌، قدرت‌، انتقام‌، ماجراجویی و شوق چشیدن میوه‌ی ممنوعه است. توانایی تأثیر گذاشتن بر سیستم‌های بزرگ به عنوان کاری قدرتمند به خودی خود کاری لذت بخش است. میل به وارد کردن زیان یا خسارت به دیگری نیز ممکن است ناشی از حس انتقام باشد. مثل زمانی که یک کارمند ناراضی به سیستم کامپیوتری کارفرما خسارت وارد می‌کند.

مشخص کردن دلیل جرم، انگیزه­های مجرمان و اینکه آیا جرم برخاسته از سرکشی، درماندگی با نیاز به عدالت است، هرگز کار آسانی نیست. تنوع انگیزه­ها و مقاصد جرم به اندازه تنوع افرادی است که مرتکب جرم می­شوند. جرایم چون روح انسان­ها، پنهان و رمز آمیز است.[1]

در مورد سارقان رایانه­ای که انگیزه آنها چه بوده است؟ علاقه مندی شان چیست؟ چه نقطه ضعفی باعث شده تا مرتکب جرم شوند؟ می­توان گفت که انگیزه از وجه نقد تا سرگرمی، از دست یابی به منافع مادی تا تبادل افکار و از انتقام تا …را شامل می­شود. در پاره­ای از موارد بیش از یک عامل محرک وجود دارد. یک کارمند ناراضی تصمیم می­گیرد از مدیر خود انتقام بگیرد و مبالغی از حساب او به حساب خود منتقل می­سازد.

اشخاصی که در شرایط عادی زندگی، هیچ گونه تصوری از سرقت یا تجاوز به اموال دیگری ندارند، در مواجهه با فرصت­ها و موقعیت­های ارزشمندی که رایانه و اینترنت برای آنها مهیا کرده، حتی لحظه­ای دچار تردید، احساس گناه یا تزلزل در تصمیم گیری نخواهد داشت.[2]

بخش عمده­ای از سرقت رایانه­ای ارتکاب یافته در کشورمان برخاسته از مشکلات روحی و روانی بزهکاران فضای مجازی است. که به طور خلاصه در ذیل اشاره شده است:

4-1-1-4-1- فقر عاطفی

فقر عاطفی از عوامل فردی سرقت است. افرادی که از اختلالات عاطفی شدید رنج می­برند. معمولاً در خانواده­هایی رشد یافته­اند که در اثر طلاق از هم پاشیده شده­اند و یا والدین تربیت مناسبی را برای فرزندان در نظر نگرفته اند، مرگ یکی از والدین و تبعیض بین فرزندان حالت هایی چون انزواطلبی، افسردگی و اختلالات رفتاری را برای آنان در پی داشته و این عوامل به نوبه خود ارتکاب جرم را تسهیل می­کنند.[3]

4-1-1-4-2- ناکامی

هنگامی که در راه رسیدن به اهداف مادی یا معنوی یک فرد موانعی ایجاد می­شود و شخص به اهداف خود نرسد، دچار ناکامی شده. در واقع ناکامی یا محرومیت اصطلاحی است که در زمینه­ی شکست در ارضای تمایلات به کار می­رود و مراد از آن عدم امکان میل به هدف است و همین حالات روانی ممکن است راه ارتکاب سرقت را برای وی هموار کند.

4-1-1-4-3- حسادت

پاره­ای از اوقات، فرد با توجه به عدم امکان و دستیابی به موفقیت مادی و اجتماعی و یا منزلت اقتصادی دیگران دچار رشک و حسد شده و چون نمی­تواند مشابه صاحبان اموال و دارایی های قابل توجه مالک آنها شود دست به سرقت می زند.

[1]. نجفی ابرند آبادی ع، 1372، تقریرات درس جرم شناسی ،تنظیم:بتول پاکزاد، دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، صص 154-155.

.[2]  خداقلی ز،  همان، ص 41.

.[3] ستوده ‌ه، 1381 ،آسیب شناسی اجتماعی ( جامعه شناسی انحرافات )، آوای نور، تهران، چاپ نهم،ویرایش دوم، ص 158.

لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:

تحليل جرم شناختی سرقت در فضای سايبری